Κλέων Τριανταφύλλου ή αλλιώς... Αττίκ

«Πότε κρεμιέται από τις τιράντες σ’ ένα ψηλό δέντρο για να την κάνει να γελάσει, πότε παίρνει ένα τραπέζι και μία καρέκλα και μπαίνει στη θάλασσα ντυμένος «γκραν» που λένε, για να παραγγείλει και να πιει τελικά καφέ μέσα στα κύματα. Και όλα αυτά για να δει λίγο μισοφέγγαρο στα χείλη της μικρής Δουλτσινέας».

Η παραπάνω σκηνή δεν αποτελεί κατόρθωμα κάποιου ιππότη που εμφανίζεται σε μία ορισμένη πρωταρχική σκηνή των ονείρων… Ανήκει στο μοναδικό και πολυσχιδή Κλέωνα Τριανταφύλλου, ή αλλιώς, τον γνωστό Αττίκ που κατάφερε με το ευφυές της προσωπικότητάς του, να κατακτήσει το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα. Η ειδυλλιακή εικόνα στη θάλασσα και τα κύματα που έχει ως αποδέκτη της, τη μικρή Ναυσικά Παλαμά, κόρη του μεγάλου ποιητή, για την οποία ο Αττίκ έτρεφε ένα μικρό και πολύ τρυφερό αίσθημα, βρίσκεται καταχωρημένη στο βιβλίο της Δανάης Στρατηγοπούλου με τον τίτλο: ΑΤΤΙΚ.

Πηγαίος ποιητής, μουσικός, συνθέτης, συγγραφέας, ηθοποιός και διδάσκαλος είναι μονάχα ορισμένοι από τους τίτλους που μπορούν να αποδοθούν στο όνομά του.  «Εμιμείτο πολύ ωραία τι νομίζετε; Τη μύγα. Άκουγε το βουητό το οποίο εμιμείτο θαυμάσια. Του άρεσε από μικρός να χαζεύει στα τζάμια τις μύγες. Πώς ερωτεύονταν, πώς πήγαιναν δυο δυο, πώς μιλούσε μια μύγα στην άλλη», θυμάται η ανιψιά του Πέλεια (και πολύ ξεχωριστό, δικό μου πρόσωπο στη ζωή), το Σεπτέμβριο του 2008, στην Καθημερινή.

Σύμφωνα με τα βιογραφικά στοιχεία που παραθέτει η ίδια, ο Αττίκ γεννιέται το 1885 στο Ζαγαζίκ της Αιγύπτου. Μετά τις νομικές τους σπουδές, ο Κλέων μαζί με τον αδερφό του, Κίμων φεύγουν για το Παρίσι, όπου και ασχολούνται με τη μουσική. Γρήγορα, ο Αττίκ γίνεται περιζήτητος στα μεγαλύτερα κέντρα του Παρισιού με το επίθετο «Τριανταφύλλου». «Οι Γάλλοι συνάδελφοί του συνήθιζαν να τον πειράζουν. Το «φυλλού» στα Γαλλικά πάει να πει μπαγαπόντης», εξηγεί η ανιψιά του. «Και έλεγε: αυτό πρέπει να το αλλάξω. Το έκοψε και το έκανε «Τριανταφύλλ». Αλλά ήταν μακρόσυρτο. Και σκεφτόταν: κάτι που να θυμίζει και Ελλάδα και να διαβάζεται στα Λατινικά. Έτσι κατέληξε στο Αττίκ. Και από τότε δεν το άλλαξε».

Λόγω της ασθένειας της αδερφής του Νόρας πολύ γρήγορα γυρίζει πίσω στην Ελλάδα. Η Αθήνα δεν του κόβει τα φτερά. Αντιθέτως, εδώ ανακαλύπτει την έφεσή του στο στίχο. Το 1930, γίνεται ο πρωταγωνιστής στη «Μάντρα» στον πολλαπλό ρόλο πιανίστα, συνθέτη, τραγουδιστή, μίμου, ηθοποιού και «κονφερασιέ». Ο αυτοσχεδιασμός πάνω στη σκηνή ήταν το στοιχείο του, ενώ ο ίδιος αποτελεί τον εμπνευστή του one-man show στην Ελλάδα, αλλά και τον δημιουργό του ταυτόχρονου διπλού σφυρίγματος. Από τα χείλη του ηχεί μία διπλή μελωδία, ισάξια με δύο πνευστά μουσικά όργανα και φυσικά, στη Μάντρα επιστρατεύει το χιούμορ του μπροστά σε κάθε έντονα συναισθηματική του φόρτιση.

Η μητέρα του και σταθμός στη ζωή του, Εριθέλγη, διαθέτει και εκείνη ένα απαράμιλλο πάθος για τις τέχνες και τα γράμματα. Μάλιστα, σε τέτοιο βαθμό που νοικιάζει ολόκληρο σιδηροδρομικό συρμό για την ίδια, τα παιδιά και το υπηρετικό προσωπικό για ένα ταξίδι-αστραπή στο Παρίσι μόνο και μόνο για να μη χάσουν την παράσταση με τον Καρούζο στην Όπερα! Επιπλέον, οι «Μουσικές Ώρες» αποτελούν κάτι σαν θεσμό για την οικογένεια, όταν η μητέρα και τα δύο αγόρια εναλλάξ, κάθονται στο πιάνο, παίζοντας μουσικές για «τέσσερα χέρια» (a quatre mains).

Το τέλος έρχεται στις 28 Αυγούστου του 1944. Ο θάνατος της αγαπημένης του μητέρας μόλις, τέσσερα χρόνια πριν, το άσβεστος μίσος του για τους Γερμανούς κατακτητές, το γεγονός ότι δεν προλαβαίνει έγκαιρα να μεσολαβήσει για να  σωθούν τα δύο παιδιά συνεργάτη του από τη Μάντρα κλονίζουν τον εύθραυστο χαρακτήρα του και τον κάνουν να σοβαρολογήσει για πρώτη φορά για την αυτοκτονία, παρά το γεγονός ότι σε όλη του τη ζωή αστειευόταν, απειλώντας με αυτή.

Τα μυστικά της επιτυχίας του ήταν η ανθρωπιά, η ευγένεια και η ευψυχία. «Ο τρομερός Κλέων έδενε σε σπάγγο καραμέλες και τις πετούσε σαν πετονιά κάτω από το μπαλκόνι του, για να τις κερδίσει όποιο παιδάκι, απ’ αυτά που μαζεύονταν κάτω, ήξερε ένα τραγούδι του Αττίκ». Ήταν περφεξιονίστας, μία πλημμυρίδα μελωδιών και ανάγκης για έκφραση μέσα από τα τραγούδια. Όταν πεθαίνει η μητέρα του το 1940, γράφει για αυτή το «Χωρίς εσένα», «παρατηρώντας τη θέση των πουλιών πάνω στα καλώδια του ρεύματος. Φαντάζεται τα καλώδια ως πεντάγραμμο και τα πουλιά ως νότες». Ένα πνεύμα ευφυές και τρυφερό, αιματηρά γνήσιο και ειλικρινές, μουσικά ανυπότακτο και τολμηρό. Έχει χαρακτηριστεί παράλληλα, με τα αντιθετικά, αλλά και τόσο θελκτικά ζεύγη: «ο αιώνιος άντρας- παιδί», «αιθεροβάμων- πρακτικός», «πιστός- άπιστος». Τα ζεύγη που κάθε γυναίκα ονειρεύεται να συναντήσει σε έναν σύγχρονο άντρα!

Αυτόν τον «Αττίκ» ανυπομονώ να παρακολουθήσω στην αυριανή παράσταση: «Αναζητώντας τον Αττίκ», στο θέατρο Badminton…  Αυτόν τον άνθρωπο που δεν υπολόγισε τις συνέπειες που θα είχε στη ζωή του η υπερβολική δόση από το υπνωτικό Βερονάλ στο χαμομήλι του, τον άνθρωπο που θυσίασε τη ζωή του, επειδή η ευάλωτη και συνάμα, γενναία ψυχή του δεν του επέτρεψε να δεχτεί ποτέ μία τόσο αποτρόπαια σκηνή… Εκείνη τη μέρα που εκφράστηκαν πάνω του τα πιο βίαια ένστικτα ενός Γερμανού στρατιώτη επειδή κατά λάθος τον σκούντηξε στην πορεία του προς το σπίτι με το ποδήλατο…

"See the person. Not the disability."

Ανοίγοντας προχθές το βράδυ τυχαία την τηλεόραση, έπεσα πάνω στην ταινία: The memory keeper’s daughter. Η ταινία ήταν αφιερωμένη στα άτομα με σύνδρομο Down γιατί όπως θα γνωρίζετε ήδη, η 21^η Μαρτίου πέρα από Παγκόσμια ημέρα ποίησης, έχει οριστεί από το 2006, και ως Παγκόσμια ημέρα των ατόμων με το ξεχωριστό σύνδρομο. Μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός πως ενώ άνοιξα το ετήσιο Ημερολόγιο εκείνη την ημέρα, δεν αναφερόταν πουθενά η Παγκόσμια αυτή ημέρα. Παγκόσμια ημέρας ποίησης, δασοπονίας και κουκλοθέατρου ήταν οι μόνες καταχωρήσεις.

Η συγκεκριμένη ημερομηνία δεν επιλέχθηκε τυχαία από τον καθηγητή Γενετικής, Στυλιανό Αντωναράκη, αλλά στηρίζεται στα αριθμητικά δεδομένα του συνδρόμου (3^ο χρωμόσωμα στο 21^ο ζεύγος= 3.21). Αναλυτικότερα, ο Βρετανός γιατρός John Langdon Down ήταν ο πρώτος που περιέγραψε το σύνδρομο Down το 1866. Το ανθρώπινος είδος διαθέτει κανονικά 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων στα κύτταρα του. Κατά την σύλληψη τα ζεύγη των χρωμοσωμάτων διαιρούνται και αναδιατάσσονται για να σχηματιστούν τα ζεύγη του εμβρύου. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η διαίρεση δεν γίνεται σωστά, με αποτέλεσμα τα κύτταρα του μωρού να έχουν ένα επιπλέον αντίγραφο του χρωμοσώματος 21, το οποίο προκαλεί το σύνδρομο Down, ή αλλιώς Τρισωμία 21. Αυτή είναι η συνηθέστερη περίπτωση εμφάνισης του συνδρόμου και η συχνότητα εμφάνισης του εκτιμάται σε 1 ανά 700 γεννήσεις περίπου. Σύμφωνα με μελέτες, προέρχεται κατά 90-95% από το ωάριο και 5-10% από το σπερματοζωάριο.

Η ταινία που στα ελληνικά ονομάζεται «Ένοχο μυστικό» τοποθετείται χρονολογικά στη δεκαετία του 1960, όπου ένας γιατρός χωρίζει στη γέννα τα δίδυμα παιδιά που έφερε στον κόσμο η γυναίκα του, για να της κρύψει ότι το νεογέννητο κοριτσάκι τους πάσχει από σύνδρομο Down. Το βρέφος αντί να δοθεί σε ίδρυμα, σύμφωνα με τις οδηγίες του πατέρα, μεγαλώνει κοντά σε μία ευσυνείδητη νοσοκόμα που φροντίζει να δώσει την απαραίτητη αγάπη και στοργή που αρμόζει σε κάθε παιδί. Ο πατέρας με το πέρασμα των χρόνων παρακολουθεί αόρατα τη ζωή της κόρης του, ενώ παράλληλα, βιώνει την ολοκληρωτική κατάρρευση της οικογένειας του και τελικά ο ίδιος οδηγείται στο θάνατο. Στην απέναντι όχθη, μία όμορφη και ισορροπημένη κοπέλα, πλήρως εξοικειωμένη με την αναπηρία της έχει καλλιεργήσει και μετατρέψει τις αδυναμίες της σε αρετές μέσα από την αγάπη. Ένα μυστικό χωρίς καμία εξήγηση στερεί την αγάπη της βιολογικής οικογένειας σε ένα τόσο ιδιαίτερο και τρυφερό πλάσμα, όπως αυτό της ταινίας.

Οι παραπάνω αντιλήψεις στις ημέρες μας θέλω να ελπίζω πως έχουν, όπως και η ονομασία μογγολισμός, εγκαταλειφθεί. Τα παιδιά με το ξεχωριστό αυτό σύνδρομο έχουν τη δυνατότητα με τη σωστή ανατροφή να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας. Πολλά παιδιά που έχουν επαρκή στήριξη από την οικογένεια τους, και έχουν λάβει κατάλληλες θεραπείες διδασκαλίας, καταφέρνουν να σπουδάσουν και είναι σε θέση να εργαστούν και να πετύχουν σε διάφορους τομείς.

Δεν υπάρχει τυπικό άτομο με σύνδρομο Down. Όπως όλοι μας, κάθε άτομο που έχει αυτό το σύνδρομο έχει διαφορετική προσωπικότητα και δυνατότητες. Σύμφωνα με επιστήμονες, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει κατά τη γέννηση πόσο αυτά τα παιδιά θα είναι δυνατόν να ζήσουν μια αρκετά ανεξάρτητη ζωή, παρόλο που θα χρειάζονται συνεχή βοήθεια και υποστήριξη κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Το σύνδρομο Down μπορεί να επηρεάσει πολλαπλά συστήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως όλοι όσοι το έχουν θα παρουσιάσουν όλες τις εκδηλώσεις.

Ωστόσο, τα γενικά χαρακτηριστικά είναι πως τα παιδιά με σύνδρομο Down έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης από τα άλλα, αλλά δε μπορεί να καθοριστεί πόση είναι αυτή η διαφορά γιατί η διακύμανση μπορεί να είναι μεγάλη και βασίζεται σε πολλούς παράγοντες. Έχουν επίσης, κινητική και λεκτική υστέρηση, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κάποιων ασθενειών, όπως είναι η τάση για παχυσαρκία, οι δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς και η νόσος Alzheimer σε μικρές μάλιστα, ηλικίες, αλλά και βραδύτερη ανάπτυξη.

Το μυστικό για τη θεραπεία της νόσου είναι η αγάπη. Η στήριξη και η μέριμνα είναι καίριες δράσεις για την ένταξη των ατόμων αυτών στην κοινωνία. Ασφαλώς, για έναν γονιό ο δρόμος είναι μακρύς και μοιάζει γεμάτος εμπόδια, αλλά η υπομονή και το ευνοϊκό οικογενειακό περιβάλλον μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής των παιδιών τους.

Η προκατάληψη ότι όλα τα παιδιά με σύνδρομο Down είναι άτομα με βαριά καθυστέρηση και ανήμπορα να κάνουν το οτιδήποτε, οφείλει να αποτελεί μία απαρχαιωμένη αντίληψη. Τα άτομα με σύνδρομο Down μπορούν να συνεισφέρουν με τον τρόπο τους, με τις δικές τους ικανότητες πολύ περισσότερο από τα άτομα που δεν μπορούν να δεχτούν και να ανταποδώσουν την αγάπη. Αν νιώσουν αποδεκτά, η ενσωμάτωση έρχεται πολύ πιο εύκολα. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως η «Φοίβη» του έργου ένιωθε έτοιμη να παντρευτεί και να ανοίξει σπιτικό με τον αγαπημένο της!

 

         Το website του Συλλόγου Συνδρόμου Down Ελλάδος: http://down.gr/site/index.php

Πώς να διαλύσετε τη μιζέρια του 2012!

Μπορεί να έχουν περάσει δύο μήνες απογοήτευσης και απελπισίας από όταν μπήκε το νέο έτος, ποτέ όμως, δεν είναι αργά για αλλαγές! Η φετινή χρονιά έχει ξεκινήσει πολύ άσχημα για να δίνουμε χώρο ώστε να παρατείνεται αυτό... Ας ανατρέψουμε λοιπόν, το γκρι σκηνικό που πλαισιώνει τη ζωή μας με ένα πιο φωτεινό χρώμα! Και ίσως, τότε το καταστροφολογικό 2012 εξελιχθεί σε μία σπουδαία χρονιά.

Δεν έχουμε λεφτά; Και πότε είχαμε; Μάθετε να ζείτε με αυτάρκεια. Θα ανατρέξουμε στη σελίδα της ζωής που περιγράφει τον όρο "αυτάρκεια" και θα προσπαθήσουμε να εμπεδώσουμε καλά τη σημασία του, γιατί θα μας χρειαστεί όσο ποτέ. Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε με τα 0 ευρώ της τσέπης μας; Θα μετατρέψουμε τα μπαλκόνια μας σε παντοπωλεία με την έξυπνη εφαρμογή "φασούλι το φασούλι" και το λεμονάκι της κυρά- Λένης θα δίνει μια γλυκιά, ανθρώπινη νότα στο λειψό γεύμα του τραπεζιού μας. Σκεφτείτε πως αφού τα κατάφεραν οι παππούδες μας, μπορούμε κι εμείς!
       

Χαμογελάτε γιατί χανόμαστε.Το μόνο σίγουρο είναι πως θα σώσει την ψυχολογία σας ανέξοδα, αβάδιστα και αβίαστα! Σε οτιδήποτε συμβαίνει και σας στενοχωρεί, σκάστε ένα χαμόγελο. Δε φαντάζεστε πόσο ξεγελαστικά λειτουργεί για την ψυχολογία , μέχρι και αυτό το "οτιδήποτε" υποχωρεί μπροστά στο χαμόγελο. Ξεχάστε πως ο νέος χρόνος έχει 365 μέρες και υπολογίστε πως έχει γύρω στις 5 για να τον εκτιμήσετε. Τα χρονικά περιθώρια είναι ελάχιστα με τα νέα δεδομένα, για να δεχτείτε να ζήσετε την ίδια μέρα δύο φορές! 

Παρακολουθήστε όσα ποτέ δεν είχατε καν το χρόνο  να δείτε. Κοιτάξτε γύρω σας… Ο Λέο Μπουσκάλια στο βιβλίο του, "Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις" είχε μιλήσει για κάτι πολύ απλό, αλλά και τόσο σπουδαίο. "Τα δέντρα έξω κάνουν πράγματα συναρπαστικά. Παρακολουθήστε τα ώρα με την ώρα- είναι καθαρή μαγεία". Ανακαλύψτε τα ιριδίζοντα χρώματα της θάλασσας, κοιτάξτε το ηλιοβασίλεμα, περπατώντας στην παραλία με ένα παγωτό χωνάκι μες στο καταχείμωνο. Κοιτάξτε στην ψυχή των ανθρώπων και όχι το πρόσωπό τους.

Κάντε μία καλή πράξη! Βοηθήστε έναν ηλικιωμένο να μεταφέρει τα ψώνια του, συνοδέψτε ένα τυφλό μέχρι το απέναντι φανάρι. Η ηθική ικανοποίηση που θα νιώσετε, δεν ανταλλάσσεται με καμία οικονομική. Εάν ανήκετε στην ΤΑΟΑΕ (Τρομακτικά Αυξανόμενη Ομάδα Ανέργων Ελλάδος), εγγραφείτε σε εθελοντικά προγράμματα. Μπορείτε να κάνετε πράγματα απίθανα για τους άλλους. Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας κάνουν να νιώθετε γεμάτοι. Εγγραφείτε σε δωρεάν μαθήματα χορού, κυνηγήστε τις δωρεάν ευκαιρίες του μήνα. Είναι πολλές εάν ψάξετε σωστά. Αξιοποιήστε ένα ταλέντο σας. Όλοι έχουμε ένα, αρκεί να το καλλιεργήσουμε.

Πείτε αυτό που θέλετε να πείτε. Πιο λιανά δε γίνεται! Μη κάνετε συλλογή από απωθημένα, βλάπτουν σοβαρά την υγεία. Με το να εξομολογηθείτε κάτι, αυξάνονται οι πιθανότητες να γίνει κάτι καλό. Με το αντίθετο, αυξάνονται οι πιθανότητες εισαγωγής σας σε κάποιο νοσοκομείο. «Θα ήθελα να είχα κάνει αυτό…», μπορείς να το τολμήσεις τώρα! Κάθεται δίπλα σου; Κοίταξε τον/ την, πιάσε το χέρι του/ της και πες το ντε! Τι χειρότερο μπορεί να συμβεί; Τουλάχιστον θα το έχεις προσπαθήσει ανεξαρτήτως αποτελέσματος.

Κυνηγήστε την ευτυχία με μέτρο. Προσέξτε μην την προσπεράσετε από το πολύ κυνήγι και το πάθος να ευτυχήσετε, γιατί συχνά, συμβαίνει "ξαφνικά, να νιώθουμε πως ήμαστε ευτυχισμένοι, όταν ήδη χάσαμε την ευτυχία", (Ν. Καζαντζάκης, Ασκητική). Αλλάξτε ό,τι δεν σας αρέσει. "Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον Παράδεισο και μπες μέσα". Προσπαθήστε να συγχωρέσετε ό,τι σας πλήγωσε, αλλά ανατρέψτε τα δεδομένα. Η ζωή είναι δική σας και όπως εύκολα τη στήσατε, το ίδιο εύκολα μπορείτε να την ξαναχτίσετε, κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές.

Κοιτάξτε τα πρόσωπα των ανθρώπων που αγαπάτε. Ένα μικρό απόσπασμα από το έργο του Θόρντον Ουάιλντερ, "Η μικρή μας πόλη" αρκεί για να το κατανοήσετε: "Όταν η μικρή Έμιλυ πεθαίνει, κατεβαίνει στον τάφο της και της λένε: "Έμιλυ μπορείς να ξαναγυρίσεις πίσω στη ζωή για μία μέρα. Ποια μέρα θα ήθελες;" Κι αυτή λέει: "Θυμάμαι πόσο ευτυχισμένη ήμουν την ημέρα που έκλεισα τα 12. Θα ήθελα να ξαναγυρίσω την ημέρα των γενεθλίων μου". Οι νεκροί της λένε "μη το κάνεις αυτό, Έμιλυ. Μη το κάνεις". Έτσι, το σκηνικό αλλάζει και νάτη τώρα δώδεκα χρονών, έχει γυρίσει πίσω σε αυτή την υπέροχη μέρα που θυμάται. Κατεβαίνει τη σκάλα με ένα ωραίο φορεματάκι και τις μπούκλες της να χοροπηδούν γύρω από το πρόσωπό της. Η μητέρα της είναι όμως, τόσο απορροφημένη με το γλυκό που φτιάχνει για τα γενέθλια της, που δεν έχει καιρό να την κοιτάξει. Η Έμιλυ της λέει: "Κοίταξε με, μαμά. Είμαι το κορίτσι των γενεθλίων". Η μαμά της όμως δεν την κοιτάζει.

 Μπαίνει ο μπαμπάς της, αλλά είναι τόσο απασχολημένος να βγάλει λεφτά για εκείνη, που δεν την έχει κοιτάξει ποτέ, ούτε κι ο αδελφός της που είναι απορροφημένος με τα δικά του και δεν έχει καιρό γι’ αυτήν. Η σκηνή τελειώνει με την Έμιλυ, που στέκεται στη μέση του δωματίου λέγοντας: "Κοιτάξτε με, σας παρακαλώ, κοιτάξτε με. Δεν χρειάζομαι ούτε το γλυκό, ούτε τα λεφτά. Μόνο να με κοιτάξετε". Μα κανείς δεν την κοιτάζει. Η Έμιλυ γυρίζει ακόμη μία φορά στη μητέρα της και λέει: "Σε παρακαλώ, μαμά" και μετά γυρίζει και λέει: "Πάρτε με πίσω. Είχα ξεχάσει τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Κανείς δεν κοιτάζει κανένα. Κανείς δεν ενδιαφέρεται πια, έτσι δεν είναι;"».

http://www.youtube.com/watch?v=p1n5EantV0M&feature=player_embedded 

Focus on his legs!

                          

Μπορεί να μην είσαι σε θέση να ελέγξεις τους χτύπους της καρδιάς του την ώρα που σου μιλάει, αλλά σίγουρα το σώμα του μπορεί να προδώσει πολλά για όσα νιώθει εκείνη τη στιγμή. Ο τόνος της φωνής, η επικοινωνία με τα μάτια, το χαμόγελο, οι χειρονομίες και γενικότερα οι κινήσεις του σώματος, πάνω στις οποίες το άτομο δεν έχει πλήρη έλεγχο, αποκαλύπτουν τη συναισθηματική του κατάσταση.

«Ο Άλμπερτ Μεράμπιαν, πρωτοπόρος ερευνητής της γλώσσας του σώματος κατά τη δεκαετία του 1950, ανακάλυψε ότι η συνολική εντύπωση ενός μηνύματος είναι περίπου 7% λεκτική (μόνο λέξεις), 38% φωνητική και 55% μη- λεκτική». Σύμφωνα με το Φρόυντ άλλωστε, κάθε συμπεριφορά έχει μία ιδιαίτερη σημασία και το πρόσωπο ενός ατόμου είναι αυτό που δείχνει στους άλλους τι αισθάνεται, ενώ το υπόλοιπο σώμα αποκαλύπτει το πόσο έντονα το αισθάνεται.

Το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής δίνεται συνήθως, στο βλέμμα και στις εκφράσεις του προσώπου. Η μέση διάρκεια του βλέμματος είναι περίπου 2- 3 δευτερόλεπτα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να φτάσει και τα 7 δευτερόλεπτα. Ωστόσο, η διάρκεια του βλέμματος επηρεάζεται σε έντονο βαθμό, και από τον παράγοντα της αμοιβαιότητας. Το αμοιβαίο βλέμμα, επειδή προκαλεί έντονες διεγέρσεις στους αλληλεπιδρώντες, συνήθως δε διαρκεί περισσότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Η διαστολή της κόρης των ματιών είναι ένα πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του βλέμματος, από τις ιδιότητες του οποίου επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι, ενώ λίγοι γνωρίζουν την εκδήλωση του. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά έχουν μεγαλύτερες κόρες από τους ενήλικους, που συνεχώς διαστέλλονται όταν είναι παρόντες ενήλικοι, ώστε να φαίνονται όσο πιο ελκυστικά γίνεται για να τους δίνεται έτσι συνεχής προσοχή. Κατά πολλούς, η διεύρυνση της κόρης των ματιών είναι αυτόματο αντανακλαστικό της σεξουαλικής διέγερσης. Ωστόσο, παρατηρείται ότι λαμβάνει χώρα στις συναισθηματικές διεγέρσεις οποιασδήποτε μορφής, όπως είναι η υπερβολική χαρά. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης φορούσε πάντα μαύρα γυαλιά, όταν επρόκειτο να διαπραγματευτεί εμπορικές συμφωνίες, ώστε τα μάτια του να μην αποκαλύπτουν τις σκέψεις του. Οι χαρτοπαίκτες επίσης, μέσω του αντανακλαστικού της κόρης των ματιών, αποκαλύπτουν άθελά τους στον αντίπαλο αν κρατούν καλό χαρτί ή όχι.

Το αντίθετο φαινόμενο, δηλαδή η συστολή της κόρης των ματιών παρατηρείται όταν υπάρχουν ερεθίσματα που προκαλούν φόβο, αγωνία, άγχος. Αξίζει να παρατηρηθεί πως το φαινόμενο της διαστολής και συστολής της κόρης των ματιών είναι γνωστό από τα παλαιότερα χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στην Ιταλία, όπου πολλά κορίτσια κατά τα μεσαιωνικά χρόνια, για να τονίσουν την ελκυστικότητα τους, συνήθιζαν να στάζουν στα μάτια τους μια ουσία (belladonna) η οποία προκαλούσε τεχνητή διαστολή της κόρης των ματιών.

Επιπλέον, όταν γέρνουμε το κεφάλι στο πλάι, εκδηλώνουμε ενδιαφέρον για κάτι. Οι γυναίκες λαμβάνουν τη συγκεκριμένη στάση για να δείξουν ενδιαφέρον στους άντρες που τους αρέσουν, γιατί κατά αυτό τον τρόπο, φαίνονται υποταγμένες και λιγότερο απειλητικές, με αποτέλεσμα να δείχνουν πιο ελκυστικές. Μελέτες στους πίνακες ζωγραφικής των τελευταίων δύο χιλιάδων χρόνων, αποδεικνύουν ότι οι γυναίκες απεικονίζονται τρεις φορές συχνότερα από τους άνδρες στη στάση του γερμένου κεφαλιού, ενώ και στις διαφημίσεις παρουσιάζονται να γέρνουν το κεφάλι στο πλάι τρεις φορές περισσότερο από τους άνδρες. Κάτι τέτοιο δείχνει πως οι περισσότεροι άνθρωποι κατανοούν ασυναίσθητα ότι η επίδειξη του λαιμού φανερώνει υποταγή.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ψυχολόγο, Μαριέτα Ρήγα- Πεπελάση, «Όσο πιο κοντά στον εγκέφαλο βρίσκεται η περιοχή του σώματος που στέλνει το μήνυμα τόσο πιο εύκολα ελέγχεται. Για παράδειγμα μπορούμε να χαμογελάμε ενώ είμαστε αγχωμένοι. Όσο όμως απομακρυνόμαστε, τόσο λιγότερο έλεγχο μπορούμε να ασκήσουμε στις σωματικές μας αντιδράσεις. Αν είμαστε λόγου χάρη αγχωμένοι, δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα χέρια μας που ιδρώνουν». Επομένως, στο ανθρώπινο πρόσωπο διαγράφονται αυθόρμητες, αλλά και υποκριτικές εκφράσεις, οι οποίες παραπλανούν το συνομιλητή και δεν συνδέονται παράλληλα, με κάποιες συναισθηματικές διεγέρσεις.

Όταν λοιπόν, το πρόσωπο συγκαλύπτεται από υποκριτικές εκφράσεις, τα πόδια και τα άκρα αποτελούν μία σημαντική και αδιάψευστη πηγή πληροφοριών. Χαρακτηριστικά, όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να κρύψουν κάποιο συναίσθημα, μυστικό ή ψεύδονται, τα άκρα του σώματος τους- συχνά, οι πατούσες και τα δάχτυλα τους- κινούνται νευρικά και ανεξέλεγκτα, αποκαλύπτοντας με τον τρόπο αυτό την προσπάθεια απάτης. «Οι ψυχαναλυτές Ekman και Friesen προέβαλαν την ταινία μιας συνέντευξης από μια καταθλιπτική γυναίκα η οποία προσποιούνταν ότι ήταν χαρούμενη και φιλική, για να πάρει άδεια εξόδου από το ψυχιατρείο. Οι μισοί κριτές έβλεπαν στην ταινία μόνο το πρόσωπο της γυναίκας, ενώ οι άλλοι μισοί έβλεπαν ολόκληρη τη φιγούρα της. Οι κριτές που έβλεπαν μόνο το πρόσωπο της ασθενούς ξεγελάστηκαν και χαρακτήρισαν τη γυναίκα χαρούμενη και φιλική. Αντίθετα, αυτοί που έβλεπαν ολόκληρη τη γυναίκα διέγνωσαν σωστά ότι βρισκόταν σε υπερένταση και ήταν νευρική και διαταραγμένη».

Η στάση της προσοχής υποδηλώνει μία ουδέτερη διάθεση, χωρίς να εκφράζει κάποια επιθυμία του ατόμου να μείνει ή να φύγει. Το όρθιο σταύρωμα των ποδιών φανερώνει μια κλειστή, υποταγμένη ή αμυντική στάση σε ένα περιβάλλον, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άγνωστοι για το άτομο, ενώ τα ανοιγμένα πόδια δείχνουν δεκτικότητα ή κυριαρχία. Τέλος, όταν ένα άτομο βρίσκει ενδιαφέρουσα μία συζήτηση ή ένα πρόσωπο, τότε βγάζει το ένα πόδι μπροστά για να μειώσει την απόσταση ανάμεσα σε αυτό και το πρόσωπο που το ενδιαφέρει. Αντίθετα, εάν είναι αρνητικό ή αδιάφορο, τραβά τα πόδια του πίσω, συνήθως κάτω από την καρέκλα αν είναι καθιστό.

Οπότε η προσοχή σας… κάτω από το τραπέζι!

Περί Ευτυχίας...

"Ευτυχία! Των πόθων λιμήν! Σταθεράν σε νομίζουν ακμήν, κι είσαι άρωμα άνθους πρόσκαιρου"; "Η ευτυχία περπατάει πάνω σε σκοινί και μπορεί να σπάσει και να σε γκρεμίσει"; Μάλλον, "η ευτυχία μπαίνει από την πόρτα όπου ακούγεται γέλιο"! Όπως καταλάβατε, έχω προβληματιστεί ιδιαίτερα για το τι τελικά σημαίνει να είναι κανείς ευτυχισμένος. Για να ξεκαθαρίσουν λίγο τα πράγματα στο μυαλό μου, σκέφτηκα να αποτυπώσω σε ένα φύλλο χαρτί, μέσα σε ένα βράδυ και με τη βοήθεια μόνο του brainstorming, ποια είναι η προσωπική ευτυχία για μένα... Προτείνω να το επιχειρήσετε κι εσείς. Εμένα βέβαια, μου βγήκε λίγο σαπουνόπερα... Προτείνω επιείκεια!

Στη λίμνη των συναισθημάτων η μοίρα ένωσε δύο ανθρώπους με κοινό πεπρωμένο…

Κανείς από τους δύο δεν ήθελε να αγγίξει το νούφαρο που συνέδεε τις ψυχές τους, φοβούμενοι μην καταστρέψουν τον αφρό της πορευμένης τους ζωής…

 Κάθε πρωί ο ένας αντίκριζε την όψη του άλλου στον καθρέφτη των τρεμάμενων νερών και υποσχόταν παντοτινή αγάπη…

«Άνοιξη» ήταν ο αντιπροσωπευτικότερος όρος της ευτυχίας τους μόνο που η δική τους Άνοιξη άνθιζε όλο το χρόνο και όχι μόνο τρεις μήνες…

Ένα δειλινό μία σκοτεινή μορφή απείλησε την γαλήνη τους…

Ήταν ο φθόνος ενός τρομακτικά αδιόρατου κόσμου...

Κύματα πελώρια υψώθηκαν στα μισά της λίμνης και ο καθρέφτης μετετράπη σε θόλο, ξεχασμένο αντικείμενο…

Η Άνοιξη, η δική τους προσωπική άνοιξη εμφανίστηκε και πάλι γιατί στη ζωή τους υπερίσχυε έναντι των άλλων εποχών… Ο χειμώνας άλλωστε θα έδινε παγωνιά στη σχέση τους, το καλοκαίρι θα πρόσφερε εφήμερη ευτυχία ενώ το φθινόπωρο θα γκρέμιζε την άνοιξη που με τόσο κόπο είχαν φτιάξει, σκορπίζοντας τα φύλλα της αγάπης τους στον κατακερματισμένο κόσμο…

Ήταν το δικό τους πεπρωμένο… Η μοίρα που τους ένωσε…

Πριν από ένα χρόνο, γιόρτασαν τα 60κοστά γενέθλια του γάμου τους πιο ευτυχισμένοι από ποτέ…

Σ’ ένα μικρό τραπεζάκι πλάι στη λίμνη τους καθρεφτίζονταν για τελευταία φορά οι αγαπημένες τους ψυχές…

Βέβαια, αυτή η εικόνα θα' θελε να είναι αληθινή και στο "θέλε" θα μείνει! Λίγο χαζορομαντική, λίγο γλυκανάλατη. Δίκιο έχετε. Και θα αναρωτιέστε κιόλας γιατί τη συνέδεσα με την αγάπη και τον έρωτα. Πιστεύω όμως πως μία σημαντική πτυχή της ευτυχίας προσεγγίζεται μέσα από τον έρωτα. "Η ευτυχία σήμερα συνδέεται με την κατοχή πραγμάτων. Δεν συνδέεται με την επικούρεια γαλήνη, αλλά με την ένταση, μία ένταση όμως στην οποία οι άνθρωποι δεν δίνονται ολοκληρωτικά, αλλά μόνο με ένα κομμάτι του εαυτού τους. Όπως, για παράδειγμα, στην ερωτική εμπειρία που δύσκολα βρίσκουμε πια περιπτώσεις ολοκληρωτικού πάθους» παρατηρεί ο καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βασίλης Καραποστόλης. «Με όλες αυτές τις περικοπές έχουν περικοπεί τα φόντα του ανθρώπου, οι δυνάμεις του να επιχειρήσει οτιδήποτε ενέχει τον κίνδυνο της αποτυχίας".  

Αλήθεια, αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί η ευτυχία είναι τόσο θελκτική και τριβελίζει διαρκώς, τη σκέψη μας; Το γεγονός ότι είναι άυλη και συνεπώς, άπιαστη, ίσως είναι ένας καλός λόγος που την καθιστά στους όρους με τη μεγαλύτερη ζήτηση. Η γοητεία της μας ακουμπά πρόσκαιρα και τη στιγμή που πάμε να τη συνηθίσουμε μας εγκαταλείπει. Αποφεύγει τη μονιμότητα και αλίμονο σε όποιον τη θεωρήσει δεδομένη. Ίσως, τελικά αυτό που επιδιώκει κάθε φορά, είναι να προσφέρει μονάχα κάποιες στιγμές ευτυχίας που διαρκούν ελάχιστα, όσο τα δευτερόλεπτα, τα οποία αυτομάτως παρατείνονται στο μυαλό μας, προκειμένου να θεωρηθούμε από τους γύρω μας, ευτυχισμένοι.

Από την άλλη, υποθέστε ότι η ευτυχία είναι αγαθό προς πώληση και διατίθεται σε όλα τα μαγαζιά. Αν μπορούσαμε λοιπόν, να παραγγέλνουμε ένα κιλό ευτυχία καθημερινά, τότε με το διάβα των χρόνων, θα περνούσε στα αζήτητα. Πολλοί θα την χαρακτήριζαν παλιομοδίτικη και αχρείαστη, οπότε κανείς πια, δεν θα την αναζητούσε τόσο επίμονα, θα την προσπερνούσε επειδή θα ήταν δεδομένη. Και τα δεδομένα πράγματα τείνουμε να τα προσπερνάμε… Μέχρι να γίνουν άπιαστα! Και τότε «ξαφνικά νιώθουμε πως ήμαστε ευτυχισμένοι, όταν ήδη χάσαμε την ευτυχία»…

Knocking on Love's door...

Ο Freud υποστήριζε ότι ο έρωτας έρχεται σιγά- σιγά μέσα από την ικανοποίηση της ερωτικής ανάγκης, άλλοι πιστεύουν ότι ο έρωτας "ανθίζει" γρήγορα εξού και η αγγλική έκφραση: fall in love ή η γαλλική: "tomber amoureux" . Ο Πλάτωνας πάλι τον θεωρούσε μία θεία τρέλα, ένα παραλήρημα εμπνευσμένο από το Θεό. Πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί γύρω από το "πώς" έρχεται ο έρωτας στη ζωή μας, ωστόσο, για πολλούς μένει ακόμη ανεξήγητο το "γιατί" χτυπάει την πόρτα μας. Και αυτό το "γιατί" εντείνεται βασανιστικά στο μυαλό μας ιδίως, όταν ο έρωτας "βρίσκει πόρτα" και αγκαλιά με ένα μάτσο ανεκπλήρωτα όνειρα, αναγκάζεται να ψάξει την επόμενη διεύθυνση.

Ένα κανονικότατο "za- za- zoo", όπως πολύ εύστοχα περιγράφει η Carrie Bradshaw στο Sex And The City, κατακλύζει καρδιά και νου όταν ο έρωτας βρίσκεται στο κατώφλι μας. Βλέμμα που μαγνητίζεται, σφυγμοί της καρδιάς που ανεβαίνουν, πόδια που κόβονται, ανάσα που πνίγεται, στομάχι που δένεται κόμπος... Αλήθεια, κατά πόσο ισχύει ότι "ο έρωτας περνάει από το στομάχι"; Σύμφωνα με έρευνες για τις "πεταλούδες στο στομάχι" ευθύνεται μία ομάδα ορμονών, οι ενδορφίνες. Η αδρεναλίνη, η οποία ανήκει σε αυτή την ομάδα, θεωρείται υπεύθυνη για το παραπάνω συναίσθημα, αφού τρέπει τη ροή αίματος από το στομάχι στους μύες. Η μειωμένη ροή του αίματος στο στόμαχο δημιουργεί μία προσωρινή "απενεργοποίηση" του στομάχου και συνάδει στην προσωρινή απώλεια όρεξης.

Η όσφρηση επίσης, είναι σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, το βασικότερο αισθητήριο όργανο που μας οδηγεί στο άτομο που θα ερωτευτούμε. Καταλαμβάνει απροειδοποίητα χώρο στη μνήμη μας και εντυπώνεται! Παρόλο που τα μάτια αποτελούν ένα ισχυρό κανάλι μη λεκτικής επικοινωνίας όταν ένα άτομο μας έλκει, η μύτη λειτουργεί ως "ανιχνευτής" της φυσικής μυρωδιάς των ανθρώπων που πρόκειται να μας εντυπωσιάσουν, πριν καλά- καλά έρθουμε σε οπτική επαφή μαζί τους. Άλλες μυρωδιές είναι πιο οικείες και άλλες απλά μας αφοπλίζουν...

Η σύνδεση αυτή του έρωτα και της όσφρησης αντικατοπτρίζει εικόνες που ανακαλούμε και μόνο στη μυρωδιά ενός αρώματος, αλλά και στην αλλαγή της διάθεσης μας από μία και μόνο μυρωδιά, ανεξάρτητα από το αν ο άλλος μας αρέσει οπτικά. Στην όσφρηση στηρίζεται και η άποψη ότι τα "ετερώνυμα έλκονται", και αυτό γιατί ο οργανισμός μας έχει την τάση να έλκεται από άτομα που εκπέμπουν διαφορετική μυρωδιά από το ανοσοποιητικό τους σύστημα σε σχέση με το δικό μας. Αυτό, βέβαια δε σημαίνει ότι μπορεί να μας εξασφαλίσει πάντοτε σωστές επιλογές. Είναι μία καθαρά ενστικτώδης λειτουργία.

                                             

Έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί "αυτόν", γιατί "αυτή";
Έστω και μία φορά, όλοι έχουμε δει πως είναι να πέφτει η μαύρη κουρτίνα, με αποτέλεσμα να μπερδέψουμε το βάτραχο με πρίγκιπα. Κι όμως δεν πρόκεται για κουρτίνες ούτε για μάσκες. Η ερωτική επιθυμία δύο ανθρώπων κρύβεται πίσω από τη δύναμη της έλξης και αυτή δεν υπακούει πάντοτε σε κανόνες ομορφιάς. Ένα άτομο μέτριο στην εμφάνιση, αλλά ιδιαίτερα ευρηματικό και έξυπνο έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να μας έλξει από ένα άτομο που είναι εντυπωσιακά όμορφο και η ομορφιά τελειώνει εκεί. Ο τόνος της φωνής, ορισμένες κινήσεις, ένα απλό χαμόγελο, η σωματική έλξη που αισθανόμαστε για κάποιο άτομο καταγράφονται ως ωραία.

Μήπως όλα είναι θέμα "υποσυνείδητου ταιριάσματος";

Όλοι κουβαλάμε μέσα μας ένα ψυχολογικό σχεδιάγραμμα, το οποίο περικλείει εμπειρίες της ζωής μας και σημάδια που συνήθως, αυτές μας έχουν αφήσει. Οι άνθρωποι προς τους οποίους νιώθουμε την εντονότερη ερωτική έλξη είναι αυτοί που έχουν κάτι να μας μάθουν γιατί πολύ απλά έχουν αναπτύξει διαφορετικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης της ζωής από τους δικούς μας, πάνω σε παρόμοιες εμπειρίες. Το ζητούμενο είναι πως για να πετύχει η απόλυτη ερωτική έλξη, πρέπει να επιτρέψουμε στο ψυχόγραμμα του ενός να συμπληρώσει το δικό μας… Εσείς το έχετε επιτρέψει; Μη βιαστείτε να δώσετε απάντηση!